1. Koronavirüs hastalığı 2019 COVID-19) aşılarının hedeflediği antijen nedir?
Geliştirilmekte olan aşıların çoğu, Şiddetli Akut Solunum Yolu Sendromu-Koronavirus-2 (SARS-CoV-2 zarfinin yüzeyinde bulunan, konakçı hücrelere girmesini sağlayan virüsün spike (S) proteinini hedef alıyor. Farklı çalışmalar S proteinine karşı tetiklenen nötralize edici antikorların enfeksiyondan korunma sağlayacağını göstermiştir; bu nedenle spike protein 2020’de geliştirilen aşıların çoğunun hedefini temsil ediyor.
2.COVID-19 aşılarının farklı türleri nelerdir?
Covid-19 aşıları; iki kategoriye ayrılabilirler;
a) Tüm virüse dayalı aşılar bunlar, beta-propiolakton ile inaktive edilmiş bir bütün virüsten (bu durumda SARS-CoV-2) oluşur Sinovac [Coronavac], Sinopharm [Chinese-WIBP-Vero- Inaktive-Covid], Valneva [VLA 2001] ve Bharat Biotech [Covaxin, BBV152]) veya canlı ancak zayıflatılmış bir virüs (örnek: Hindistan Codegenix/serum enstitüsü tarafından geliştirilen aşı) [COVI-VAC]).
b) Viral bir proteine (burada S proteini) veya proteinin bir parçasına dayalı aşılar.
Protein veya virüs benzeri partikül aşıları (moleküler S-protein kümeleri), nükleik asit aşıları ve viral vektör aşılarını içerirler.
Oxford-AstraZeneca Üniversitesi [AZD1222, ChAdOx1- nCoV-19] ve Gamaleya Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen viral vektör aşıları gibi kısmen veya tamamen değiştirilmemiş bir proteine dayanmaktadır. [Gam-COVID-Vac, Sputnik V olarak bilinir], CureVac-GSK [CVnCoV] tarafindan geliştirilen haberci RNA (m-RNA) aşısı ve COVAXX [UB-612], Medicago [ COVLP], Clover Biopharmaceuticals /GSK/Dynavax ve Sanofi Pasteur-GSK tarafından hazırlanan protein aşıları. Diğer aşı türleri, prefüzyon formundaki değiştirilmiş proteine dayanır, örneğin, Moderna [Moderna COVID-19 Vaccine®, mRNA-1273] ve Pfizer-BioNTech [Comirnaty®, BNT162b2] tarafindan geliştirilen m-RNA aşıları, Janssen Vaccines & Prevention (Johnson & Johnson) tarafindan geliştirilen viral vektör aşısı [Ad26.COV2.S] ve Novavax tarafindan geliştirilen protein aşısı [NVX-CoV2373]’dır.
3.Aşılar adjuvanlar içeriyor mu?
Canlı aşılar, RNA aşıları ve viral vektör aşıları adjuvan içermezler. İnaktive (ölü) virüs aşıları ve protein aşıları adjuvanları gerektirir.
- COVID-19 aşılarının geliştirilmesi ve şartlı pazar izni alması için neden bir yıl yeterli görüldü
- A) Etken ajan hızla karakterize edildiğinden ve nispeten stabil bulunduğundan.
- b) Çünkü koronavirüs bağışıklığı hakkında bilgi mevcuttu.
- c) Önceki, oldukça gelişmiş araştırmalar yenilikçi aşı platformlarının kullanımını mümkün kıldığı için
- d) Çünkü eşi benzeri görülmemiş bir bilimsel ve finansal destek mevcuttu.
- e) Klinik deneyler hızla gerçekleştirildiğinden.
4.Bazı aşıların klinik denemeleri neden askaya alındı?
Belirli bir aşının olası bir olumsuz etkisi konusunda şüphe doğduğunda çalışmalar askıya alınır. Farklı durumlarda, bağımsız bir komite ilgili verileri analiz eder ve hastalığın aday aşıyla herhangi bir şekilde ilişkili olduğuna dair kanıt olmadığında çalışmanın yeniden başlatılmasına izin verir. Böylece, 6 Eylül 2020’de, AstraZeneca ve Oxford Üniversitesi tarafindan geliştirilen adenovirus bazlı AZD1222 aşısının denemeleri, Birleşik Krallık’tan katılımcılardan birinde miyelit görülmesinin ardından askıya alındı.
Ancak bağımsız bir nörolog komitesi miyelitin idiyopatik olduğuna karar verdikten ve eşit derecede bağımsız düzenleyici kurumlar onay verdikten çalışmaların yeniden başlamasına izin verildi.
5.Bir aşının güvenliğini belirlemek için gerekli izleme süresi nedir?
Yakın zamana kadar, aşılama deneyimi, aşıların yan etkilerinin aşılamadan birkaç gün sonra (en fazla altı hafta) meydana geldiğini gösterdi. Ve şimdiye kadar, bir otoimmün hastalığın başlangıcında bir aşının sorumluluğu henüz gösterilmedi. Aşılara bağlı istenmeyen olaylar saptamak için, klinik çalışmalarda izleme süresi altı ayı aşmaktadır.
6.Daha önce COVID-19 geçirmiş veya SARS-CoV-2 ile asemptomatik olarak enfekte olmuş bir kişiyi aşılamanın herhangi bir tehlikesi var mı?
Pfizer-BioNTech, Moderna ve AstraZeneca aşıları SARS-CoV-2 enfeksiyonu geçirdiği gösterilen kişilerde hastalığı şiddetlendirmez. Bu kişilerde hastalıktan yaklaşık 3 ay sonra aşı uygulanabilir.
7.Belirli bir aşı kapsamı eşiğine ulaşıldığında hastalığın dolaşımı sınırlanacak mı?
Aşı uygulamalarında ilk aşamalarında amaç, komplikasyon riski altındaki kişileri korumak ve daha ziyade ölümleri ve hastaneye yatışları önlemek olacaktır. Virüsün “varyantlarının” ortaya çıkmasından önce, popülasyonun %60’ı aşılandığında sürü bağışıklığına ulaşılabileceği görülüyordu Daha bulaşıcı varyantların (daha yüksek RO) ortaya çıkması, aşılanamayan bireyleri dolaylı olarak koruyacak “grup etkisi “ne etkin bir şekilde ulaşmak ve muhtemelen salgını durdurmak için bağışıklı kişilerin oranını artırmaya eğilimlidir.
8.SARS-CoV-2 mutasyonlarının aşı etkinliği üzerinde bir etkisi var mu?
Eldeki veriler, önceki enfeksiyonların, çalışmaya alınan kişilerin üçte biri pozitif SARS-CoV-2 serolojisi gösterirken varyant nedeniyle semptomatik yeniden enfeksiyondan tam koruma sağlayamadığını göstermektedir.
MRNA aşılarının teknolojisinin hızlı gelişme ile uyumlu olduğu göz önüne alındığında, en az bir varyant dizisini içeren yeni aşılar sekiz hafta gibi bir sürede geliştirilebilir.